مالیات بر درآمد مشاغل سال 1402
درآمدی که شخص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل یا به عناوین دیگر غیر از موارد مذکور در سایر فصلهای این قانون در ایران تحصیل کند پس از کسر معافیت های مقرر در این قانون مشمول مالیات بر درآمد مشاغل میباشد.
شایان ذکر است درآمد شرکتهای مدنی (اعم از اختیاری یا قهری) و همچنین درآمدهای ناشی از فعالیتهای مضاربه در صورتی که عامل (مضارب) یا صاحب سرمایه شخص حقیقی باشد تابع مقررات درآمد مشمول مالیات مشاغل میباشد.
در مضاربه، عامل (مضارب) مکلف است در موقع تسلیم اظهارنامه علاوه بر پرداخت مالیات خود، مالیات درآمد سهم صاحب سرمایه را بدون رعایت معافیت مالیاتی مربوط به درآمد مشاغل کسر و به عنوان مالیات علیالحساب صاحب سرمایه به حساب مالیاتی واریز و رسید آن را به اداره امور مالیاتی ذیربط و صاحب سرمایه ارائه نماید.
در صورتی که صاحب سرمایه بانک باشد تکلیف کسر مالیات صاحب سرمایه از عامل یا مضارب ساقط است.
درآمد مشمول مالیات مشاغل سال 1402
بمنظور محاسبه درآمد مشمول مالیات مشاغل بصورت زیر عمل میشود؛
هزینهها و استهلاکات – (سایر درآمدهای آنان که مشمول مالیات فصول دیگر شناخته نشده + کل فروش کالا و خدمات)
معافیت های مالیاتی مشاغل
1- درآمد سالانه مشمول مالیات مشاغل که اظهارنامه مالیاتی خود را در موعد مقرر تسلیم کردهاند تا میزان معافیت موضوع ماده (84) قانون مالیات های مستقیم از پرداخت مالیات معاف می باشد.
2- در مشارکتهای مدنی اعم از اختیاری و قهری شرکا حداکثر از دو معافیت استفاده خواهند کرد و مبلغ معافیت به طور مساوی بین آنان تقسیم و باقیمانده سهم هر شریک جداگانه مشمول مالیات خواهد بود.
3- در مشارکتهای مدنی شرکایی که با هم رابطه زوجیت دارند از لحاظ استفاده از میزان معافیت موضوع ماده (84) قانون مالیات های مستقیم در حکم یک شریک تلقی می شوند.
4- در صورتی که هر شخص حقیقی دارای بیش از یک واحد شغلی باشد، مجموع درآمد واحدهای شغلی وی با کسر فقط یک معافیت موضوع ماده (84) قانون مالیات های مستقیم مشمول مالیات میشود.
مهم: شرط تسلیم اظهارنامه برای استفاده از معافیت فوق نسبت به عملکرد سال 1382 به بعد جاری است.
مطابق با بند (ز) از تبصره 12 قانون بودجه سال 1402، میزان معافیت مالیات سالانه مستغلات اشخاص فاقد درآمد موضوع ماده (۵۷) قانون مالیاتهای مستقیم اصلاحی ۱۳۸۰/۱۱/۲۷ و مالیات بر درآمد مشاغل موضوع ماده (۱۰۱) قانون مذکور سالانه به مبلغ چهارصد و هفتاد و پنج میلیون (۴۷۵,۰۰۰,۰۰۰) ریال تعیین میشود.
نرخ های محاسبه مالیات مشاغل
درآمد مشمول مالیات مشاغل پس از کسر معافیت های مالیاتی، با نرخ های ماده 131 قانون مالیات های مستقیم مشمول مالیات می شوند.
مطابق با ماده 131 قانون مالیات های مستقیم درآمد اشخاص حقیقی؛ با نرخ های زیر مشمول مالیات می شود.
تا 50 میلیون تومان معادل 15%،
از 50 تا 100 میلیون تومان معادل 20%
و از 100 میلیون تومان به بالا معادل 25%
نکته مهم: به ازای هر ده درصد (10%) افزایش درآمد ابرازی مشمول مالیات اشخاص حقیقی نسبت به درآمد ابرازی مشمول مالیات سال گذشته آنها، یک واحد درصد و حداکثر تا پنج واحد درصد از نرخهای ماده 131 ق.م.م کاسته میشود. شرط برخورداری از این تخفیف تسویه بدهی مالیاتی سال قبل و تسلیم اظهارنامه مالیاتی مربوطه در مهلت اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی است.
طبقه اول نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی (مشاغل، املاک اجاری و …) ماده 131ق.م.م: 200میلیون تومان
طبقه دوم نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی (مشاغل، املاک اجاری و …) ماده 131 ق.م.م: 400 میلیون تومان تعیین شد.
مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی مشاغل
مطابق با ماده 100 قانون مالیات های مستقیم، مودیان مشاغل مکلفاند اظهارنامه مالیاتی مربوط به فعالیتهای شغلی خود را در یک سال مالیاتی، برای هر واحد شغلی یا برای هر محل جداگانه تنظیم و تا آخر خرداد ماه سال بعد به اداره امور مالیاتی محل شغل خود تسلیم و مالیات متعلق را به نرخ مذکور در ماده (131) این قانون پرداخت نمایند.
همچنین طبق تبصره ماده 100 ق.م.م، سازمان امور مالیاتی کشور می تواند برخی از مشاغل یا گروه هایی از آنان را که میزان فروش کالا و خدمات سالانه آنها حداکثر ده برابر معافیت موضوع ماده (84) این قانون باشد از انجام تکالیفی مانند نگهداری اسناد و مدارک و ارائه اظهارنامه مالیاتی معاف کند و مالیات مودیان مذکور را بهصورت مقطوع تعیین و وصول نماید.
در مواردی که مودی کمتر از یک سال مالی به فعالیت اشتغال داشته باشد مالیات متعلق نسبت به مدت اشتغال محاسبه و وصول میشود.
عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی مشاغل توسط مودی
در صورتی که مودی از ارائه اظهارنامه مالیاتی در مهلت قانونی خـودداری کند، سازمان امور مالیاتی کشور نسبت به تهیه اظهارنامه مالیاتی برآوردی براساس فعالیت و اطلاعات اقتصادی کسب شده مودیان از طرح جامع مالیاتی و مطالبه مالیات متعلق به موجب برگ تشخیص مالیات اقدام میکند.
در صورت اعتراض مودی چنانچه ظرف مدت 30 روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مالیات، نسبت به ارائه اظهارنامه مالیاتی مطابق مقررات مربوط اقدام کند، اعتراض مودی طبق مقررات ق.م.م مورد رسیدگی قرار میگیرد،
این حکم مانع از تعلق جریمهها و اعمال مجازاتهای عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر قانونی نیست.
نکته مهم: در مواردی که مودی ظرف 30 روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مالیات، کتبا اعتراض ننماید و یا در مهلت مقرر به اداره امور مالیاتی مربوط مراجعه نکند درآمد تعیین شده در برگ تشخیص مالیات قطعی است.
مالیات بر درآمد وکلای دادگستری
وکلای دادگستری و کسانی که در محاکم اختصاصی وکالت می کنند مکلف اند در وکالت نامههای خود رقم حق الوکالهها را قید نمایند و معادل پنج درصد (5%) آن بابت علیالحساب مالیاتی روی وکالت نامه تمبر الصاق و ابطال نمایند که در هر حال مبلغ تمبر حسب مورد نباید کمتر از میزان مقرر در زیر باشد:
الف- در دعاوی و اموری که خواسته آنها مالی است پنج درصد (5%) حقالوکاله مقرر در تعرفه برای هر مرحله.
ب- در مواردیکه موضوع وکالت مالی نباشد یا تعیین بهای خواسته قانونا لازم نیست و همچنین در دعاوی کیفری که تعیین حقالوکاله به نظر دادگاه است پنج درصد (5%) حداقل حقالوکاله مقرر در آییننامه حقالوکاله برای هر مرحله.
ج- در دعاوی کیفری نسبت به مورد ادعای خصوصی که مالی باشد برطبق مفاد حکم بند (الف) این ماده.
د- در مورد دعاوی و اختلافات مالی که در مراجع اختصاصی غیرقضایی رسیدگی و حل و فصل میشود و برای حقالوکاله آنها تعرفه خاصی مقرر نشده است از قبیل اختلافات مالیاتی و عوارض توسعه معابر شهرداری و نظایر آنها میزان حقالوکاله صرفا از لحاظ مالیاتی به شرح زیر:
تا ده میلیون (10,000,000) ریال مابهالاختلاف، پنج درصد (5%)
تا سی میلیون (30,000,000) ریال مابهالاختلاف چهار درصد (4%)
نسبت به مازاد ده میلیون (10,000,000) ریال. از سی میلیون (30,000,000) ریال مابهالاختلاف به بالا سه درصد (3%)
نسبت به مازاد سی میلیون (30,000,000) ریال منظور میشود و معادل پنج درصد (5%) آن تمبر باطل خواهد شد.
مفاد این بند درباره اشخاصی که وکالتا در مراجع مذکور در این بند اقدام مینمایند (ولو اینکه وکیل دادگستری نباشند) نیز جاری است، جز در مورد کارمندان مودی یا پدر- مادر- برادر- خواهر- پسر- دختر- نواده و همسر مودی.
در هر مورد که طبق مفاد این ماده عمل نشده باشد وکالت وکیل با رعایت مقررات قانون آیین دادرسی مدنی در هیچیک از دادگاهها و مراجع مزبور قابل قبول نخواهد بود مگر در مورد وکالتهای مرجوعه از طرف وزارتخانهها و موسسات دولتی و شرکتهای دولتی و شهرداریها و موسسات وابسته به دولت و شهرداریها که محتاج به ابطال تمبر روی وکالتنامه نمیباشند.
وزارتخانهها و موسسات دولتی و شرکتهای دولتی و شهرداریها و موسسات وابسته به دولت و شهرداری ها مکلف اند از وجوهی که بابت حقالوکاله به وکلا پرداخت میکنند پنج درصد (5%) آن را کسر و بابت علیالحساب مالیاتی وکیل تا پایان ماه بعد به اداره امور مالیاتی محل پرداخت نمایند.
در صورتیکه پس از ابطال تمبر تعقیب دعوی به وکیل دیگری واگذار شود وکیل جدید مکلف به ابطال تمبر روی وکالتنامه مربوط نخواهد بود.
در مواردیکه دادگاهها حقالوکاله یا خسارت حقالوکاله را بیشتر یا کمتر از مبلغی که مأخذ ابطال تمبر روی وکالتنامه قرار گرفته است تعیین نمایند مدیران دفتر دادگاهها مکلفاند میزان مورد حکم قطعی را به اداره امور مالیاتی مربوط اطلاع دهند تا مابهالتفاوت مورد محاسبه قرار گیرد.