حسابداری فروش اقساطی

• نگهداری سند مالکیت توسط فروشنده مطابق با شرط قید شده در مفاد قرارداد فروش اقساطی
• سپردن سند مالکیت نزد شخص ثالث تا پرداخت آخرین قسط.
• باقی ماندن سند مالکیت در رهن فروشنده تا زمان پرداخت آخرین قسط توسط خریدار.
• دریافت تضامین معتبر.

مزایای فروش اقساطی

• تسهیل در خرید و فروش محصولات
• افزایش جذب مشتری و افزایش فروش محصولات
• شناسایی سود بهره فروش اقساطی
• فروش اقساطی به نوعی تبلیغ نیز محسوب می شود.

درآمد فروش اقساطی

سود ناخالص:  مابه التفاوت بین قیمت فروش نقدی و بهای تمام شده کالا یا خدمات فروش رفته همان سود ناخالص است. در صورت وجود اطمینان نسبت به وصول اقساط در آینده، فروشنده این سود را در مقطع زمانی وقوع فروش شناسایی می کند. در غیر اینصورت بهتر است شناسایی درآمد در زمان دریافت وجه از خریدار انجام شود.

درآمد سود: برابر است با اختلاف بین قیمت فروش نقدی با قیمت فروش اقساطی محصول.

شناسایی سود ناخالص در فروش اقساطی

طبق اصل تحقق درآمد، درآمد زمانی شناسایی می‌شود که شواهد کافی برای وقوع یک جریان ورودی از سود وجود داشته باشد و بتوان سود را به گونه ای قابل اتکا اندازه گیری کرد. در فروش اقساطی زمانی که بهای محصول یا دارایی به صورت قسطی قابل پرداخت باشد و اطمینان از دریافت اقساط وجود داشته باشد می‌توان بهای کل محصول یا دارایی فروش رفته را به عنوان درآمد شناسایی کرد.

در صورتی که نسبت به وصول وجوه اقساط در تاریخ فروش اطمینان وجود نداشته باشد در این صورت درآمد هنگام وصول اقساط شناسایی می‌شود.

نکات مهم حسابداری فروش اقساطی

• لزوم تفکیک فروش های اقساطی با فروش های نقدی در سیستم حسابداری.
• امکان پیگیری مطالبات و اقساط مربوط به هر قرارداد در دفاتر حسابداری.
• بررسی، ثبت و مدیریت رسیدهای پرداخت و دریافت وجه.
• شناسایی درآمد تأمین مالی در پایان هر سال مالی.

حسابداری فروش اقساطی

درآمدهای فروش اقساطی: قیمت نقدی فروش محصول یا خدمات تحت حساب درآمدهای فروش اقساطی شناسایی و ثبت می شود.

بهای تمام شده فروش اقساطی: در زمان فروش کالا یا خدمات این حساب معادل بهای تمام شده محصول فروش رفته بدهکار می گردد.

اسناد دریافتنی فروش اقساطی: بهنگام فروش اقساطی کالا یا خدمات معادل کل مبلغ مطالبات دریافتنی از خریدار (اصل و بهره اقساط) تحت این حساب بدهکار می گردد و در مواعید زمانی وصول اقساط این حساب معادل وجوه نقد دریافتی بستانکار می شود. شایان ذکر است مطابق با استانداردهای حسابداری در صورتیکه که سررسید اقساط فروش حداکثر تا یک سال از تاریخ ترازنامه باشد اسناد دریافتنی فروش اقساطی به عنوان دارایی جاری و در غیر این صورت به عنوان دارایی غیر جاری در دفاتر شناسایی و ثبت خواهد شد.

سود تحقق نیافته: در مقطع زمانی تحقق فروش اقساطی مابه التفاوت قیمت فروش نقدی و قیمت فروش اقساطی کالا یا خدمات تحت بستانکار حساب سود تحقق نیافته شناسایی و ثبت می گردد و همزمان با وصول مبلغ اقساط دریافتنی می بایست معادل مبالغ وصولی اقساط، از حساب سود تحق نیافته خارج و به حساب درآمد تأمین مالی منظور شود.

سود ناخالص تحقق نیافته:در بعضی از روش‌های فروش اقساطی سود ناخالص در مقاطع زمانی فروش تحقق نیافته تلقی می‌شود و تحت بستانکار حساب سود ناخالص تحقق نیافته ثبت می‌شود و در مواعید زمانی وصول اقساط از این حساب خارج و به حساب سود ناخالص تحقق یافته منظور می گردد.

انواع روش‌ های ثبت حسابداری فروش اقساطی

زمان شناسایی درآمد در هر یک از روش های ثبت حسابداری فروش اقساطی

فروش اقساطی از نگاه استانداردهای حسابداری

طبق بند 12 از استاندارد حسابداری 3 (درآمدهای عملیاتی): در بسياري حالات، مابه‌ازاي مربوط، به شكل وجه نقد يا معادل آن مي باشد و مبلغ درآمـد عملياتي همان مبلغ وجه نقد دريافتي است. با اين حال، “هرگاه جريان ورودي وجه نقد بـه آينده موكول شود، به گونه‌اي كه طبق قرارداد منعقده بين فروشنده و خريدار و يا ضـوابط معمول فروشنده، مبلغي اضافه بر بهاي فروش نقـدي كـالا يـا خـدمات دريافـت شـود، در اين حالت ارزش منصفانه مابه‌ازاي مربوط، بهاي فروش نقـدي اسـت و مبلـغ اضـافه دريافتي درآمد عملياتي فروشنده محسوب نمي شود، بلكه بايد با توجه به محتواي تجـاري معامله تحت عنوان “ درآمد تأمين مالي” به طور جداگانه نمايش يابد.

با توجه به استاندارد حسابداری یاد شده، مشخص است که می بایست حسابی تحت عنوان درآمدهای تأمین مالی ناشی از فروش اقساطی در سیستم حسابداری تعریف گردد و معادل مبالغ بهره فروش اقساطی وصول شده، تحت این حساب منظور شود. البته توجه داشته باشید که جهت شناسایی بهره فروش در فروش اقساطی می توان از حسابهای مترادفی نظیر موارد ذیل نیز استفاده کرد.

• درآمدهای تأمین مالی حاصل از فروش اقساطی
• درآمدهای بهره فروش اقساطی

فروش اقساطی از دیدگاه مالیاتی

مطابق با تبصره ۱ از ماده 4 قانون مالیات بر ارزش افزوده، اصل بر نقدی بودن معاملات است؛ مگر اینکه نسیه بودن معاملات و دریافت و پرداخت‌های مرتبط با آن در سامانه مؤدیان ثبت شده و به‌ تأیید طرفین رسیده باشد. در مواردی که معامله یا قرارداد در سامانه مؤدیان ثبت نشده باشد، آن معامله یا قرارداد، نقدی تلقی می‌شود.

همچنین مطابق با تبصره 2 ماده 4 قانون مالیات بر ارزش افزوده، در معاملات غیرنقدی نظیر فروش اقساطی و اجاره به‌شرط تملیک و قراردادهای پیمانکاری و مشاوره‌ای، تاریخ تعلق مالیات و عوارض همان تاریخ صدور صورتحساب است؛ لکن مؤدی با رعایت تبصره فوق مجاز است پرداخت مالیات و عوارض فروش این نوع معاملات را تا زمان پرداخت ثمن معامله توسط خریدار یا مبلغ قرارداد توسط کارفرما، متناسباً، به تأخیر بیندازد و سازمان تا زمان پرداخت مالیات و عوارض فروش این نوع معاملات توسط کارفرما یا خریدار، مؤدی را مشمول جریمه تأخیر در پرداخت نخواهدکرد. در خصوص معاملات مذکور، تا زمان پرداخت مالیات و عوارض توسط خریدار، اعتبار مالیاتی برای وی از این بابت منظور نخواهد شد.

حسابداری فروش اقساطی با اکسل

در این جلسه از آموزش حسابداری با اکسل فایلی اکسلی ایجاد خواهیم کرد تا در کمترین زمان ممکن نسبت به محاسبه اصل و بهره فروش اقساطی اقدام و سپس بر اساس آن سند حسابداری فروش اقساطی بطور خودکار صادر شود.